بابهتی هاوشیوه
جگه لهوهی كه قورئان خوێندن چهند جۆرێكی ههیه و بهناوبانگترینیان خوێندنهوهی (حقص عن عاصم)ـه وهههروهها ئهحكامی تایبهتی ههیه بۆ خوێندنهوه لهگهڵ ئهوهشدا خوێندنهوهی قورئانی پیرۆز به چهند ئاستێك دهخوێنرێتهوه، لهم بابهتهدا فێری ئهو ئاستانهی خوێندنهوهی قورئانی پرۆز دهبین ...
ئاستهكانی خوێندن:
بۆ دیاریكردنی ئاستهكانی خوێندنهوهی قورئانی پرۆ زانایان پێوهری خیرایی خوێندنهوهیان بۆ داناوه بۆیه ههر خوێندنهوهیهك به پێی ئاستی خێرایی خوێندن دیاری دهكرێت وهههموو ئاستهكان پێویسته ئهحكامی تهجوید له خۆ بگرێت و نابێت ئهو خێراییه لهسهر حیسابی ئهحكامهكان بێت، بۆیه ئاستهكانی قورئان خوێندن بهسهر چوار ئاستدا پۆلێن دهكرێت:
ئاستی یهكهم: التحقیق
ئهم ئاسته لهههموو ئاستهكانی تر خێراییهكهی كهمتره و له ئهحكامی خوێندنهوهدا پڕ پێستی خۆی ئهحكامهكانی ئهدهیتێ و ههر پیتێك له مهخرهجی خۆیهوه به زهقی دهری دهخهیت و بهپهڕی ئارامی و لهسهر خۆوه ئهخوێندرێتهوه، ئهم ئاستهش به مهبهستی قێربوون دهخوێنرێتهوه.
ئهمهش بهشێك له خوێندنهوهی قورئان به ئاستی (تحقیق)
ئاستی دووهم: الترتیل
ئهم ئاسته كهمێك خێرایهكهی له تحقیق زیاتره بهڵام به ههمان شێوهی تحقیق ئهحكامهكانی تهجوید به تهواوهتی پێ ئهدهیت ، تهنها جیاوازی له نێوان تحقیق و ترتیل ئهوهیه تحقیق به مهبهستی قێركاری دهخوێندرێت و ترتیل بۆ فێركاری ناخوێندرێت ، ئهم ئاستهش له ههموو ئاستهكانی تر گونجاو تره بۆ خوێندنهوه چونكه خودای گهوره دهفهرموێت ﴿ وَرَتِّلِ الْقُرْآنَ تَرْتِيلاً ﴾ [المزمل: 4].
ئهمهش هشێك له خوێندنی ترتیل
ئاستی سێههم: الحدر
ئهم ئاسته زۆر خێرایه، واتا به خێرایی قورئان دهخوێندرێتهوه لهگهڵ ئهوهشدا ئهحكامهكان جێبهجێ دهكرێت، خوێندنهوهی حدر (بهكوردی حهدر) لهكاتی ڕونكردنهوهی ئایهتهكانی قورئانی پیرۆ دهخوێندرێتهوه.
ئهمهش بهشێك له خوێندنهوهی حدر
ئاستی چوارهم: التدویر
ئاستی تهدویر خێرایهكهی له نێوان تهرتیل و حهدردایه، تهها ئهو پێوهرهی ههیه هیچی تر .
ئهمهش بهشێك له خوێندنهوهی تهدویر
لهكۆتاییدا دهڵێم پێویسته لهسهر موسوڵمانان كه قێری قورئان خوێندن ببن وهههروهها قێری چۆنێتی قورئان خوێندن ببن، پێغهمبهر ( صلی الله علیه وسلم ) دهفهموێت: خیركم من تعلم القران وعلمه.
ئاستهكانی خوێندن:
بۆ دیاریكردنی ئاستهكانی خوێندنهوهی قورئانی پرۆ زانایان پێوهری خیرایی خوێندنهوهیان بۆ داناوه بۆیه ههر خوێندنهوهیهك به پێی ئاستی خێرایی خوێندن دیاری دهكرێت وهههموو ئاستهكان پێویسته ئهحكامی تهجوید له خۆ بگرێت و نابێت ئهو خێراییه لهسهر حیسابی ئهحكامهكان بێت، بۆیه ئاستهكانی قورئان خوێندن بهسهر چوار ئاستدا پۆلێن دهكرێت:
ئهم ئاسته لهههموو ئاستهكانی تر خێراییهكهی كهمتره و له ئهحكامی خوێندنهوهدا پڕ پێستی خۆی ئهحكامهكانی ئهدهیتێ و ههر پیتێك له مهخرهجی خۆیهوه به زهقی دهری دهخهیت و بهپهڕی ئارامی و لهسهر خۆوه ئهخوێندرێتهوه، ئهم ئاستهش به مهبهستی قێربوون دهخوێنرێتهوه.
ئهمهش بهشێك له خوێندنهوهی قورئان به ئاستی (تحقیق)
ئهم ئاسته كهمێك خێرایهكهی له تحقیق زیاتره بهڵام به ههمان شێوهی تحقیق ئهحكامهكانی تهجوید به تهواوهتی پێ ئهدهیت ، تهنها جیاوازی له نێوان تحقیق و ترتیل ئهوهیه تحقیق به مهبهستی قێركاری دهخوێندرێت و ترتیل بۆ فێركاری ناخوێندرێت ، ئهم ئاستهش له ههموو ئاستهكانی تر گونجاو تره بۆ خوێندنهوه چونكه خودای گهوره دهفهرموێت ﴿ وَرَتِّلِ الْقُرْآنَ تَرْتِيلاً ﴾ [المزمل: 4].
ئهمهش هشێك له خوێندنی ترتیل
ئهم ئاسته زۆر خێرایه، واتا به خێرایی قورئان دهخوێندرێتهوه لهگهڵ ئهوهشدا ئهحكامهكان جێبهجێ دهكرێت، خوێندنهوهی حدر (بهكوردی حهدر) لهكاتی ڕونكردنهوهی ئایهتهكانی قورئانی پیرۆ دهخوێندرێتهوه.
ئهمهش بهشێك له خوێندنهوهی حدر
ئاستی تهدویر خێرایهكهی له نێوان تهرتیل و حهدردایه، تهها ئهو پێوهرهی ههیه هیچی تر .
ئهمهش بهشێك له خوێندنهوهی تهدویر
لهكۆتاییدا دهڵێم پێویسته لهسهر موسوڵمانان كه قێری قورئان خوێندن ببن وهههروهها قێری چۆنێتی قورئان خوێندن ببن، پێغهمبهر ( صلی الله علیه وسلم ) دهفهموێت: خیركم من تعلم القران وعلمه.